Finanse od A do Z logo

  1. Strona główna
  2. Słownik pojęć finansowych

Słownik pojęć finansowych

Kredyty i bankowość to szeroki zakres wiedzy, pełny przeróżnych pojęć które nie dla wszystkich muszą być zrozumiałe. Niewiedzieć to nie wstyd ale nie chcieć wiedzieć może mieć duży wpływ na zobowiązanie które chcemy podjać. Dlatego dla wszystkich którzy podejmują zobowiązania w sposób odpowiedziany, publikujemy poniżej najważniejsze hasła które pozwolą lepiej zrozumieć pojęcia znajdujące się w umowach kredytowych. Dla ułatwienia przeglądania zostały one ułożone alfabetycznie.

Klikaj w pojęcia aby zobaczyć wyjaśnienia. Zgłoś nam uwagę jeśli któreś z pojęć jest jeszcze za mało zrozumiałe albo jeśli czegoś brakuje.
Razem twórzmy społeczeństwo odpowiedzialne - pomagajmy sobie nawzajem!

Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK)

Bank Gospodarstwa Krajowego - bank polski, jedyny tego rodzaju, w 100% należący do Skarbu Państwa. Jego celem jest wspieranie rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz programów samorządowych i regionalnych. Inicjuje i realizuje programy służące wzrostowi ekonomicznemu Polski. Rozwija systemy poręczeń i gwarancji mające na celu pobudzanie przedsiębiorczości. Angażuje się w programy służące poprawie sytuacji na rynku mieszkaniowym i dostępu Polaków do mieszkań. Zarządza programami europejskimi i dystrybuuje środki unijne w skali krajowej i regionalnej.

Biuro Informacji Kredytowej gromadzi i przetwarza dane kredytobiorców, którzy zaciągnęli różne rodzaje kredytów w polskich instytucjach bankowych. Baza BIK zawiera zarówno bieżące, jak i historyczne dane o kredytobiorcach. Dzięki temu widać jak konkretne zobowiązanie było obsługiwane przez kredytobiorcę, czy kredyty były spłacane terminowo, czy były opóźnienia i jak długie. W BIK-u znajdziesz dane dotyczące osób fizycznych, nie firm.
Informacje z raportu BIK mają bardzo duży wpływ na ocenę kredytową potencjalnego kredytobiorcy.
Dostęp do raportu posiadają banki, dzięki udzieleniu zgody na wgląd przez potencjalnego kredytobiorcę. Swój indywidualny raport może uzyskać każda osoba, która zamówi go poprzez stronę internetowa lub w inny sposób.

Deweloper – osoba fizyczna lub prawna-inwestor zajmujący się budowa domów, lokali mieszkalnych, usługowych, handlowych itp. Czynności inwestorskie wykonuje w celu wybudowania i sprzedaży bądź wynajmu wzniesionych nieruchomości.
Każdy z developerów podlega ustawie z dnia 16.09.2011r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego Dz.U.2011nr 232 poz.1377.

Euribor – jest to stopa procentowa jaką stosują banki pożyczając miedzy sobą pieniądze na rynku europejskim. Euribor ustalany jest co dnia o godz. 11.00 w Brukseli.

Hipoteka to rodzaj zabezpieczenia m.inn kredytów bankowych. Jest to ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości. Czyli wpis w księdze wieczystej danej nieruchomości, który określa, że jeżeli dłużnik, osoba która zaciągnęła zobowiązanie nie spłaca go na umówionych warunkach to wierzyciel ma prawo dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń nawet w wyniku sprzedaży tej nieruchomości.
Jeżeli właściciel daną nieruchomość sprzeda, to w myśl zapisu w KW wierzyciel nadal może domagać się swego, tego co jest określone w KW. Hipoteka może być obciążeniem na nieruchomości, na spółdzielczym prawie do lokalu oraz na użytkowaniu wieczystym.

Hipoteka umowna (zwykła) - występuje wtedy, kiedy 2 strony umawiają się co do zapisów jakie mają być w IV dziale KW. Właściciel nieruchomości, która ma być obciążona hipoteką składa w Sadzie w formie aktu notarialnego oświadczenie jaki powinien być przedmiot i treść wpisu (w tym kwota hipoteki). Jeżeli hipoteka ma być ustanowiona na rzecz banku, czyli jako zabezpieczenie do np. kredytu, wówczas oświadczenie nie musi być w formie aktu notarialnego, lecz zawsze musi być w formie pisemnej.

Hipoteka przymusowa –nie powstaje na mocy oświadczenia woli, czy umowy. Ustanawiana jest przez odpowiedni organ wówczas, kiedy dłużnik nie wywiązywał się z umowy spłaty wobec wierzyciela. Podstawą do jej ustanowienia może być np.: tytuł wykonawczy, postanowienie prokuratora, ostateczna decyzja administracyjna.

Karencja - to okres, w którym zawieszona zostaje spłata kapitału. Kredytobiorca płaci w tym czasie tylko odsetki od wypłaconego kredytu.

Kredyt denominowany - kredyt udzielony w polskich złotych, którego wartość w walucie ustalana jest wg kursu kupna waluty z dnia decyzji kredytowej lub z dnia podpisania umowy kredytowej. Cechą kredytu denominowanego jest fakt iż, odbiorca środków (sprzedający, inwestor) ze względu na zmiany kurs waluty z danego dnia nie ma pewności otrzymania właściwej kwoty w polskich złotych.

Kredyt hipoteczny – to kredyt, którego zabezpieczeniem jest hipoteka na nieruchomości. Jest to kredyt celowy- przeznaczony na konkretny cel, jakim jest np. kupno mieszkania, domu, budowa, remont. Kredyty hipoteczne są zazwyczaj długoterminowe-nawet do 35 lat.

Kredyt indeksowany w walucie obcej – rodzaj kredytu walutowego, w którym wysokość zadłużenia w walucie obcej obliczana jest według kursu kupna waluty w momencie wypłaty środków . W przypadku kredytu indeksowanego istnieje więc ryzyko walutowe powodujące, że kredytobiorcy może zabraknąć środków na kupno nieruchomości w przypadku spadku kursu waluty obcej od podpisania umowy kredytowej do wypłaty środków.

Jest to pewnego rodzaju rejestr, w którym zapisany jest stan prawny nieruchomości. W KW znajdziesz informację nt. kto jest właścicielem nieruchomości i kto ma jakie do niej prawa.

Księga wieczysta posiada IV działy:
  1. – określa dokładne oznaczenie nieruchomości oraz prawa własności (położenie, adres, wielkość),
  2. – określa właściciela lub użytkownika wieczystego,
  3. – określa ograniczenia właściciela w rozporządzaniu tą nieruchomością, tu również wpisane są osobiste prawa i roszczenia, bez hipotek,
  4. – określa jakie hipoteki ciążą na nieruchomości. Wpis ten zawiera dokładne kwoty, walutę, zakres, rodzaj oraz zasady pierwszeństwa.

Libor – jest to stopa procentowa wyliczona dla rynku światowego. Średnia stopa procentowa ustalana codziennie o godz. 11:00 w Londynie Banki w Polsce, udzielające kredyty hipoteczne w walucie obcej opierają swoje oprocentowanie na stawce obowiązującej dla okresu trzymiesięcznego .

LTV – procentowy udział wartości nieruchomości, będącej zabezpieczeniem kredytu w stosunku do kwoty kredytu. Dziś maksymalne LTV dla kredytów hipotecznych wynosi 90% i z każdym rokiem ma być zmniejszane aż osiągnie wartość 80%. Wysokość LTV wpływa na oprocentowanie – im niższe LTV, tym niższe oprocentowanie.

Marża - to składowa część oprocentowania kredytu. Marżę ustala bank kredytujący. Jest ona stała w całym okresie kredytowania. Może się zdarzyć, że bank marżę obniża w okresie np. promocyjnym lub podwyższa jeżeli klient nie dotrzyma zapisów zawartych w umowie kredytowej. Wysokość marży podawana jest w procentach.

MDM – rządowy program pomocy w nabyciu pierwszego mieszkania przez ludzi młodych „Mieszkania dla Młodych” Opis szczegółowy zasad dotacji znaleźć możesz w ustawie z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi, Dzienniku Urzędowym w poz. 1194 z 17 sierpnia 2015 r4 .

Odpis z ksiąg wieczystych - Dokument potwierdzający stan prawny nieruchomości. Rejestr ksiąg wieczystych prowadzi Sąd Wieczysto-Księgowy. A dostęp do KW jest jawny. Znając nr KW- za pomocą stron internetowych można się zalogować i wydrukować odpis z tzw. elektronicznej księgi.

Oprocentowanie - składa się z dwóch składników WIBORU oraz marży. WIBOR jest wartością zmienną, marża natomiast zazwyczaj jest stała w całym okresie kredytowania. Choć może być podwyższana lub obniżana przez bank, wedle zapisów wynikających z umowy kredytowej.

Prowizja - jednorazowa opłata pobierana przez bank za udzielenie kredytu. Może ona być skredytowana lub płatna przed uruchomieniem kredytu.

Przewalutowanie – zmiana waluty, w jakiej kredyt był udzielony na inną dostępną w ofercie banku. Przewalutowanie często jest płatne – zgodnie z Taryfą Opłąt i Prowizji danego Banku.

Rachunek zysków i strat – element sprawozdania finansowego firmy. Zapisuje się w tym dokumencie przychody i koszty jakie firma posiada w prowadzonej działalności. Widać tu kondycję finansową firmy – zyski lub ewentualne straty.

Rada Polityki Pieniężnej – organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Podstawowym celem Rady Polityki Pieniężnej jest dbanie o stabilność polskiego pieniądza. RPP jest odpowiedzialna za politykę pieniężną w Polsce. Ustala wysokość podstawowych stóp procentowych, jak również zasady utrzymywania i naliczania rezerw obowiązkowych przez banki.

Raty malejące – każdego miesiąca spłaty wysokość raty kredytowej maleje. Cześć kapitałowa jest stała, a odsetki coraz mniejsze. Na początku spłaty kredytu raty są najwyższe, a później systematycznie maleją.

Raty równe (annuitetowe) – już sama nazwa sugeruje, że co miesięczna płatność będzie w tej samej kwocie. Na tak skonstruowaną ratę składa się część odsetkowa, maleje ona wraz z każdym kolejnym rokiem kredytu i część kapitałowa, która z kolei rośnie. Zaciągając kredyt w ratach równych na początku spłaty zdecydowanie większą część raty stanowią odsetki.

Rzeczywista roczna stopa procentowa (RRSO) –jest to rzeczywiste oprocentowanie kredytu, wyliczone zgodnie ze wzorem określonym w ustawie z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim. Banki zgodnie z prawem muszą podawać wartość RRSO do wiadomości klienta. Taka wiedza pozwala klientowi na łatwiejsze porównanie ofert, ponieważ oprócz oprocentowania uwzględnia wszelkie koszty kredytu, których często klient nie bierze pod uwagę albo o nich nie wie. (np. prowizje, ubezpieczenia itp).

Rynek pierwotny, nieruchomości – są to nowe nieruchomości, wybudowane i przeznaczone do sprzedaży po raz pierwszy przez developera lub spółdzielnie mieszkaniowe. Mogą one być sprzedawane w trakcie budowy lub po wybudowaniu. Przedmiotem obrotu na pierwotnym rynku nieruchomości mogą być domy. lokale mieszkalne, hale usługowe, produkcyjne, biurowce itp.

Rynek wtórny, nieruchomości – są to transakcje kupna-sprzedaży nieruchomości, które już wcześniej były czyjąś własnością i były przeznaczone do użytkowania zgodnie z ich przeznaczeniem. A więc kupujący jest kolejnym nabywcą przedmiotowej nieruchomości.

Scoring – punktowa ocena sytuacji klienta, która wpływa na decyzję kredytową-pozytywną lub negatywną. Przy scoringu na ocenę punktowa wpływają dochody, zobowiązania, stan rodziny, ilość lat pracy ogółem, wykształcenie itp.

Transza – wypłata części przyznanego kredytu. Kredyt wypłacany jest w transzach najczęściej przy budowie, rozbudowie czy remoncie domu oraz podczas zakupu lokalu na rynku pierwotnym, np. od developera. Transze są zazwyczaj tak podzielone aby prace remontowe, czy budowlane mogły iść zgodnie z harmonogramem. Podział kredytu na transze określają potrzeby kredytobiorcy oraz regulacje banku. Transze podlegają rozliczeniu przed uruchomieniem kolejnej w celu wykazanie postępu prac budowlanych

Wibor – jest to referencyjna stopa oprocentowania. Czyli stopa procentowa, na jakiej banki udzielają pożyczek między sobą, na tzw. rynku międzybankowym. WIBOR jest ustalany każdego dnia roboczego, o godz. 11:00. Stawka WIBOR może być miesięczna, trzy miesięczna lub sześcio miesięczna. Jest ona często podstawą do wyliczania kosztu udzielanego kredytu dla firm i osób fizycznych.

Wkład własny – kwota własnych środków finansowych, przeznaczonych przez wnioskodawcę na realizację danej inwestycji. Np. zakupu nieruchomości, budowy domu czy kupna mieszkania albo hali produkcyjnej.

Często wysokość wkładu własnego ma wpływ na marżę kredytową. Im wyższy wkład własny tym niższe ryzyko kredytowe dla banku. A co za tym idzie tym niższa marża a w efekcie niższe oprocentowanie kredytu.

Wniosek kredytowy – dokument, druk bankowy, który jest niezbędny do analizy sytuacji klienta. We wniosku kredytowym znajdują się informacje o sytuacji finansowej i zatrudnieniu, sytuacji rodzinnej, posiadanych zobowiązaniach, majątku oraz wnioskowanym kredycie i proponowanym zabezpieczeniu.

Zabezpieczenie przejściowe (pomostowe) - jest to tymczasowe zabezpieczenie spłaty kredytu. Złożenie w sądzie wniosku o wpis hipoteki do KW oraz spełnienie warunków opłaty sądowej i PCC, nie oznacza jeszcze, ze hipoteka będzie prawomocnie wpisana do KW. Ponad to czas na realizację i uprawomocnienie się wpisów to min. kilka tygodni. W dużych miastach nawet dłużej. Wówczas bank pozostaje z nie zabezpieczonym kredytem. Dlatego dla bezpieczeństwa stosuje się różne formy zabezpieczeń przejściowych. W niektórych bankach jest to podwyższenie marży na czas ustanowienia i uprawomocnienia się wpisu, a w innych bankach stosuje się ubezpieczenie.

Zadatek – częściowa zapłata przez kupującego dla sprzedającego. W przypadku zakupu nieruchomości kwota zadatku jest określona w umowie przedwstępnej . Zadatek ma na celu zabezpieczyć realizację transakcji. W przypadku kiedy kupujący odstępuje od umowy kupna traci zadatek. Jeżeli od umowy odstępuje sprzedający jest on zobowiązany wrócić kupującemu kwotę zadatku w podwójnej kwocie. Chyba, że strony postanowią inaczej. Jeżeli umowa kupna- sprzedaży dochodzi pomyślnie do skutku zadatek jest częścią zapłaty za kupowaną np. nieruchomość.

Zaliczka – częściowa, wstępna zapłata za zakup umówionej rzeczy np. nieruchomości. W przypadku kiedy od umowy kupna-sprzedaży odstępuje któraś ze stron zaliczka zwracana jest kupującemu w kwocie jaka została uiszczona. Jeżeli z transakcji zrezygnował sprzedający, a kupujący czuje się tym faktem poszkodowany, może wstąpić na drogę sądową aby domagać się naprawienia szkody. W przypadku zaliczki nie ma możliwości prawnej domagać się wprost zwrotu podwójnej kwoty w stosunku do tej zaliczkowanej.

Zdolność kredytowa – inaczej mówiąc ocenienie przez bank czy wnioskodawca ma możliwość terminowej obsługi długu. Czyli spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami dodatkowymi w określonym terminie i wysokości. Każdy bank posiada swój sposób wyliczania zdolność kredytowej. Swoje wzory i wytyczne, w których zaszyte są dane o kliecie, ważne dla banku, mające wpływ na kondycję finansową wnioskodawcy. Jest to zazwyczaj: wysokość dochodu, wiek, ilość osób w rodzinie, posiadane zobowiązania kredytowe oraz udzielonych poręczeń.

Pomagamy realizować Twoje marzenia

Nie czekaj - zadzwoń i zapytaj

Zadzwoń: 667 949 879